احمدرضا لاهیجان زاده، معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست و مجری ملی پروژه سیستان، از برگزاری جلسه تبادل نظر پیرامون برگزاری رویدادهای مرزی مشترک با کشور افغانستان در راستای بهبود شرایط سیستان خبر داد.
این جلسه مورخ 4 خرداد ماه سالجاری و با حضور نمایندگان سازمان های مرتبط ملی و استانی نظیر سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو، وزارت امور خارجه، استانداری سیستان و بلوچستان، سازمان های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، مرزبانی، گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی، اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی استان سیستان و بلوچستان به همراه نمایندگان فرمانداریهای شهرستان های زابل، هامون، زهک، هیرمند به صورت مجازی برگزار گردید.
طی این جلسه مجری ملی طرح ضمن اشاره به اهداف پروژه سیستان، به استخراج پیشنهادات مختلف از سوی نهادهای مختلف استانی در راستای اولویتبندی همکاریهای آتی با کشور افغانستان به همراه تلاش همه جانبه، مشارکت و حمایت های پروژه سیستان جهت اجرایی نمودن این اقدامات تاکید کرد. ایشان همچنین تاکید کردند که برگزاری چنین رویدادهایی در تجربیات گذشته نتایجی نظیر توسعه روابط اقتصادی و تجاری مناطق مرزی و کاهش میزان فقر، ایجاد اشتغال، امنیت؛ تثبیت جمعیت در حواشی مرزها و جلوگیری از مهاجرت های بی رویه به شهرها؛ جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه های ملی به وسیله قاچاق کالا و رونق اقتصادی و تحرک اجتماعی در راستای نیل به توسعه در نواحی روستایی حاشیه مرز؛ و ایجاد ارتباطات فرهنگی و اقتصادی مردم و تجار خارج مرز با نواحی مختلف کشور را در برداشته است.
وی افزود: پروژه سیستان یک پروژه چند منظوره یا چند بخشی ست که با هدف اصلی مدیریت یکپارچۀ منابع طبیعی جهت احیای اکوسیستم تالاب‌ها و حمایت از توسعۀ معیشت‌های جایگزینِ جوامع محلی در منطقه سیستان تشکیل شده است. به این منظور، فعالیتهای این پروژه، حول سه مولفۀ اصلی بهبود ظرفیت ها و هماهنگی؛ مدیریت پایدار آب و خاک با تاکید بر مدیریت تالاب های هامون؛ و توسعه اقتصاد محلی با تاکید بر کشاورزی سازگار با اقلیم و معیشت‌های جایگزین طراحی شده¬اند. این مولفه‌ها به منظور حصول اطمینان از مدیریت پایدار منابع طبیعی و بهره-برداری از اراضی کشاورزی و به طور کلی توسعه اقتصادی – اجتماعی طراحی شده¬اند.
فلسفی، سرپرست پروژه سیستان نیز در ادامه اضافه کرد: به طور کلی مرزها ظرفیت فراوانی در اختیار کشورها و مناطق مرزی قرار داده‌اند و زمینه‌ی مراودات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر مبدل کرده است. پروژه‌ی سیستان برنامه‌ریزی در راستای برگزاری رویدادهای مرزی در چارچوب قوانین و مقتضیات منطقه و به‌منظور توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی با هدف دستیابی به توسعه‌ی پایدار و برقرار صلح و ثبات در منطقه را در اولویت قرار داده است. این برنامه‌ها می‌تواند شامل فعالیت‌هایی از قبیل جشنواره، کارگاه، مراودات فرهنگی، هنری و تجاری و تبادل دانش باشد. امید است برگزاری چنین برنامه‌هایی به ارتقای گفتمان دو کشور کمک کرده و نقش موثری در انتقال تجربیات و به‌اشتراک‌گذاری فرایندهای موفق در حوزه‌ی مدیریت منابع مشترک ایجاد نماید. ایشان نیز به ایجاد زیرساخت های لازم برای برگزاری چنین رویدادهایی در منطقه، تاکید کرد و افزود اجرای اقدامات بدون زیر ساخت های مورد نیاز، می تواند زمینه اثرات منفی و بعضا مخرب را نیز در منطقه تقویت نماید.
طی این جلسه نمایندگان سازمان های مختلف نیز به اهمیت، تاریخچه و تاثیرات برگزاری چنین رویدادهایی اشاره و برگزاری این رویدادها را موثر برشمردند. زنگنه، معاون امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان به اهمیت ارتباط با افغانستان و تعریف موضوعات مشترک به ویژه با دو ولایت نیمروز و فراه پرداخته و ضمن بیان مختصری از پیشینه ارتباطات و تعاملات با این کشور در سالهای اخیر، به نقش آن در بهبود معیشت و اشتغال در مناطق مرزی اشاره داشتند. وی همچنین، تسهیل در تردد و گسترش مراودات فنی و مهندسی به ویژه در بخش کشاورزی و تأمین نهادهها در راستای بهبود مراودات با افغانستان را ضروری برشمرد. ایشان، پیگیری حقابه تالاب هامون از طریق نهادهای ذیربط در کشور به ویژه وزارت امور خارجه را نیز یک موضوع کلیدی نام برد و تاکید کرد که این موضوع می بایست با جدیت مورد توجه قرار گیرد.
معاون امور اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان، برگزاری نمایشگاههای مشترک مرزی با افغانستان به ویژه ولایت نیمروز با هدف معرفی صنایع دستی و محصولات خانگی استان، برگزاری رویدادهای فرهنگی مشترک، طرحهای سرمایهگذاری مشترک خارج از طرحهای معیشت‌های جایگزین، پروژههای مشترک در دو حوزه شیلات و دامپروری به جهت اشتراکات دو سوی مرز، جذب دانشجو از افغانستان و برگزاری دورههای آموزشی برای دانشجویان و فارغالتحصیلان این کشور در بحث طرحهای معیشت جایگزین از دیگر پتانسیلها و اولویتهای مرزی برشمرد.
در ادامه خسروی، مدیر برنامههای دفتر توسعه ملل متحد ضمن اشاره به ابعاد مختلف پروژه سیستان، اشاره نمودند که تمرکز اصلی این پروژه بر توسعه معیشت‌های خرد به دلیل ویژگیهای خاص منطقه و با محوریت توسعه فعالیت‌هایی است که نیاز به نیروی کار داشته تا از این طریق به کاهش نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه کمک نماید. در بخش توانمندسازی، میتوان به تعریف فعالیتهای مرزی مشترک با افغانستان شامل ایجاد بازارچههای مرزی و گسترش فعالیتهای فنی بین کارشناسان دو سوی مرز و هماهنگی در این امور اشاره نمود. در بخش فعالیتهای اقتصادی و معیشتی نیز لزوم تعریف فعالیتهای خرد (Micro-Enterprises) ضروری به نظر میرسد. وی تأکید نمود که هدف از اجرای این اقدامات، حل بخشی از مشکلات موجود بوده و این پروژه و دستگاههای همکار کاملاً تابع مقررات و تصمیمات حاکمیتی خواهند بود. در این راستا برگزاری فعالیتهای مشترک نمایشگاهی با محوریت مباحث اقتصادی، اجتماعی و هنری می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
در پایان مقرر گردید طی یک ماه آینده، مذاکرات لازم در سطوح کارشناسی به منظور برگزاری رویداد فرهنگی مشترک با افغانستان صورت گرفته و اقدامات لازم جهت برگزاری این رویداد شامل تعیین زمان و مکان مناسب پیگیری گردد.
